E-Ticaret
Nedir?
E-Ticaret Nedir?
Bu makalede sizlere elektronik ticaret kısacası e-ticaretin başlama serüveninden bahsedeceğiz. E-Ticaret şuan dünyanın en popüler gündemi. Mikro işletmelerden tutun uluslararası şirketlere kadar bir çoğu e-ticaret üzerinden ürünlerini pazarlamakta ve bu pazarlama neticesinde gerçekleşen satış rakamlarının portföylerindeki büyüklüğü her geçen gün artmaktadır.
Teknolojik Gelişmeler
1990 yılında Tim-Berners Lee tarafından http protokolü üzerinden yaratılan web tarayıcısı/sayfa sistemi ve 1990yılından sonra yaygınlaşmaya başlayan kişisel bilgisayarlar ile ABD VE Avrupa’da katalog ve posta yoluyla yapılan uzaktan alışveriş modeli internet üzerine taşınarak ticaret daha görsel ve daha hızlı hale getirildi.
E-Ticaret Siteleri
1994 yılında web tarayıcısı üzerinden sipariş verilebilen web sitesini açan Pizza Hut, internet üzerinden satış yapan ilk firma oldu. Onu takip eden Amazon.com 1995 yılında internette kitap satışını başlatarak ilk internet perakendecisi oldu. 1995 yılında Auctionweb.com ismiyle açılan, kişiler arasındaki ilk satış platformu, 1997 yılında eBay.com halini aldı. 1998 yılında ise işletmeler arası ticaret alanındaki en önemli site olan AliBaba.com, Çin’de faaliyete geçti.
Dünyada bu gelişmeler yaşanırken Türkiye’de ilk e-ticaret projesi, 1998 yılında faaliyete başlayan ve Garanti Bankası’nın internet üzerinden ödeme sistemi olan sanal POS sistemini Türkiye’de ilk kez kullandığı Infoshop.com.tr sitesidir. Bu site 2000 yılında Doğan Grubu’na dahil olarak Hepsiburada.com adını aldı. Biletix.com sitesi yayına girdi. 2001 yılında dünyada o güne kadar benzer bir ödeme modeli olmayan Yemeksepeti.com ile Gittigidiyor.com siteleri yayın hayatına başladı.
E-Ticaret İş Modelleri
E-Ticaret’i birçok farklı katogoride değerlendirmek mümkün olmakla birlikte dünyada en çok kullanılan dört farklı katagoriden bahsetmek mümkündür. Bunlar; B2B(Busines to Busines), B2C(Busines to Customer), B2E(Busines to Employee) ve C2C(Customer to Customer)’dır. Şimdi gelin hep beraber bu iş modellerini yakından inceleyelim.
B2B(Busines to Busines-Firmalar Arası)e-Ticaret
Tedarikçi ve alıcı firmalar arasındaki iş uygulamalarını internet ortamında destekleyen faaliyetlerdir. Diğer bir ifade ile şirketlerin ürün ve/veya hizmetlerin alım satımına ilişkin iş ve işlemlerinin bir çoğu internet üzerinden gerçekleşmektedir. B2B ticaretinin gerçekleştiği internet ortamları e-Pazaryeri veya e-Ticaret sitesi olarak adlandırılır. B2B e-ticaret tamamen dolaylı e-ticaret şeklinde gerçekleştirilir. Büyük ölçekli ticaret olduğu için ürünlerin fiziki teslimi geleneksel nakliye araçları ile yapılamktadır.
B2C(Business to Consumer-Firmadan Tüketiciye)e-Ticaret
Tüketiciye yönelik olarak şirketlerin ürün ve hizmetlerinin satışına ilişkin internet ortamında yürüttükleri ticari faaliyetlerdir. Bir diğer ifade ile e-Parakende siteleri (web mağazaları) ya da tedarikçi firmaların kendi web siteleri üzerinden, ürün ve hizmetlerin teslim koşulları, garanti koşulları, fiyatı ve diğer özellikleri belirlenmiş olarak satışını sağlamalarıdır. B2C e-ticaret, doğrudan ve dolaylı e-ticaret olmak üzere her iki şekilde de gerçekleştirilebilir.
Maddi olmayan ürünler doğrudan e-ticaret konusu olup, bu ürünlerin sipariş, ödeme ve teslimatları da internet üzerinden gerçekleşir. Doğrudan e-Ticaret; müzik albümleri, yazılım programları ve veri tabanları gibi maddi olmayan ürün ve hizmetlerin online olarak sipariş, teslim ve ödemesinin yapılması örnek olarak değerlendirilebilir.
Maddi olan ürünlerin ticareti dolaylı e-ticaret yöntemi ile gerçekleştirilir. Burada tüketiciye yapılan satışlarda sipariş ve ödeme internet üzerinden, teslimatlar ise kargo şirketleri aracılığı ile fiziksel olarak gerçekleştirilmektedir.
B2E(Business to Employee-İşletmeden Çalışana)e-Ticaret
B2E modeli, özel bir grup arasındaki e-ticareti ifade eder. İşletmelerin, kendi çalışanlarına satış yapması olarak değerlendirebiliriz. Herhangi bir sektörde hizmet veren bir işletmenin kendi çalışanları, aynı zamanda o işletmeden alışveriş de yapabilir. Fakat B2E modelinde bazı özel durumlar söz konusudur. Örneğin B2E yapan teknoloji firmalarından biri, ayakkabı firmalarından biri ile belirli bir proje için anlaşma yapmış olabilir. Bu durumda teknoloji firması, ayakkabı firmasının ürünlerini alıp kendi çalışanlarına özel indirimlerle satabilir. Bu durumu da B2E iş modeli kapsamında değerlendirebiliriz.
C2C(Consumer to Consumer-Tüketiciden Tüketiciye)e-Ticaret
C2C, tüketiciden tüketiciye yapılan e-ticaret modelidir. Bu modelde tüketiciler ürün ve hizmetleri sattığı kitle yine tüketicilerdir. İkinci el ürünlerin yapıldığı satışlar da bu iş modeline girer. Satışlar bireyler tarafından faturalı veya faturasız olarak yapılır. Bu iş modeline örnek olarak sahibinden.com, eBay, Dolap veya Gardrops uygulamalarını gösterebiliriz. Bu platformlarda da tüketiciler, ellerindeki sıfır veya ikinci el ürünleri bir başka tüketicilere satmaktadır.
E-Ticaretin Sağladığı Avantajlar
Şüphesiz e-ticaret ile yapılan ticaret firmalara bir çok avantaj sağlamaktadır. Bunlardan en dikkat çekenlere değinecek olursak;
- Doğrudan tüketiciye satış ile geleneksel yöntemle yapılan ticarete ilave satış hacmi imkanı sağlaması,
- Geleneksel pazarlama yöntemlerinin kullanıldığı satış kanallarına bağımlılığın ortadan kaldırılması,
- Geleneksel satış kanallarının maliyetinin minimize edilmesi,
- Küresel olma imkanı ve pazar çeşitlenmesine gidilebilmesi,
- İhracat bilgi ve becerisindeki eksikliklerin, e-perakende sitelerinin sunduğu yapı içinde karşılanabilmesi,
Şeklinde sıralayabiliriz.